Bir Dava , Orhan Kemal Roman Armağanı 2020

Kitap kulubümüzün Ekim ayı kitabı Bir Dava idi. Roman 2020 yılı Orhan Kemal Roman Armağanı'nı almaya hak kazandı. Ancak pandemi nedeniyle ödül töreni maalesef gecikmeli ve biraz da sosyal mesafe kuralları nedeniyle geçiştirmeli yapıldı.

Kitap kulübümüzde seçilen aylık kitabımızı okuduktan sonra ben geniş bir araştırma yaparım. Ancak bu araştırmayı mutlaka kitabın son sayfasını okuduktan sonra yaparım. Çünkü insan ister istemez bir etki altında kalıyor. Okuduğu yorumlar zihninin bir köşesine bir fikir tomurcuğu olarak ekiliyor. Bir Dava için de bu yolu izledim. Önce romanı okudum ardından hem yazarın özgeçmişi hakkında hem de bu romanla ilgili diğer okuyucuların neler düşündükleri konusunda bir araştırma yaptım. Açıkcası çok şaşırdım. Çünkü kimse benim kadar etkilenmiş görünmüyordu. Üstelik yazar hakkında da pek bir şey bulamadım. Eserlerini ortaya koyduktan sonra onlar üzerine konuşmayı, son zamanlar da pek de moda olan tanıtım faliyetlerinde bulunmayı tercih etmiyordu anlaşılan. Saygı duyulacak bir davranış. Çünkü bir eser ortaya çıktından sonra belki de gerçekten yazarın geri çekilmesi eserle okuyucuyu baş başa bırakması gerekir.

Bir Dava benim Ayhan Geçgin 'den okuduğum ilk eser. Kısaca özgeçmiş bilgisini vermek gerekirse şöyle: Ayhan Geçgin 1970 İstanbul doğumlu. ODTÜ Felsefe bölümünü bitirdi. İstanbul'da yaşıyor. Kitapları: Kenarda (2003), Gençlik Düşü(2006) Son Adım (2011) ve Uzun Yürüyüş (2015) Ben kesinlikle diğer eserlerini de okumak istiyorum. Çünkü hem konuyu işleyiş şeklini, hem dilini hem de felsefik bakışını çok sevdim.

Romanın konusu kısaca şöyle: Amerika'da yaşayan, orada akademik kariyerini sürdüren 40'lı yaşlarında Aslı amiral babasının tutuklanması nedeniyle Türkiye'ye gelir. Bu arada kendisini orada bir hayat kurmuş bir Amerikalı ile evlenmiş, bir de oğlu olmuştur. Geri dönüşü sancılıdır. Çünkü anladığımız kadarıyla ülkeden neredeyse kaçarak uzaklaşmıştır. Annesiyle de iyi ilişkileri yoktur. Hikâye temel olarak Ergenekon Davası sürecini ele alır ancak alt zemininde aile, göç, kürt meselesi, 80'lerin intikamı, din ve laiklik sorunsalı, evlilik, aldatma, ebevyn olma halleri ve bir kadının varoluş mücadelesi vardır. (Bunlar tabii benim aldıklarım. Her okuyucu kendince farklı alt mesajlar da çıkartabilir)

Beni en çok etkileyen yönlerinden biri romanın anlatıcısının kadın olması. Neden diyeceksiniz? Hiç mi kadın anlatıcılı bir roman okumadın. Evet okudum ama yazar erkek olunca (bu yazar kadın olup erkek anlatıcı kullansa da aynıdır benim için) kadın duygu dünyasına bu kadar başarılı bir şekilde girip anlattığında söz konusu oluyor.

Genelde eleştiriler romanda her şeyden biraz olmasına geliştiri getirilmiş gibi okudum. Bu beni rahatsız etmedi. Neden etsin ki zaten? Öyle bir ülkede, öyle bir gündemin içinde yaşamıyor muyuz zaten?

Bir diğer etkilendiğim yanı Bir Dava romanın çok yakın geçmişi cesurca konu edinmiş olmasıydı. En azından anlatının temel olayı haline getirmesiydi. Elbette yargılamanın tarafı olmasısını beklemediğim için böyle düşünmüş de olabilir. Belki diğer okuyucular bu konuda yazarın daha net kararlara varmış olmasını bekliyordu. Bilemiyorum...

Bu arada altını çizdiğim o kadar çok güzel cümle var ki. Burada bir kaçına yer vermek istiyorum:

"Zamanın içinde ikinci bir zaman bir oyuk gibi açıldı, bir boşluk kilitli bir oda gibi her anın içine erleşti. Gün belki d inanmak istediğim gibi artık bir önceki günü, an bir diğerini izlemiyor. Zamanın ölçüsü bu boşluğa dönüşüyor, zaman artık hangisinin hangisi olduğunu çıkaramadığım -anın kendisi mi, iki an arasındaki boşluk mu? - bir ana doğru akıyor." syf. 68

"Ama bu inşaat sözcüğünü belki daha geniş anlamak gerek. Temelleri hiçbir zaman tam oturmadığı için sürekli bir çöküş, yıkım, sarsıntı ya da deprem korkusuyla yaşayan, bu yüzden sürekli yenilenmesi gereken ülke." syf.92

"Camekânda, diye içimden mırıldanıyorum, sergilenen bu ete bakıyoruz, her gün bu etin önünden geçiyoruz, bu tten istiyor, bu eti yiyoruz. birinin o eti çengelden alması, alıp ait olduğu yere, toprağa gömmesi gerek. Ama herkes bu etten beslediğine göre bunu kim yapacak? syf.88

Herkese keyifli okumalar dilerim,

KÜNYE:

Yazar: Ayhan Geçgin

Kitap adı: Bir Dava

Yayınevi: Metis

Yayın yılı: Mart 2019

Sayfa sayısı:197