GECE YARISI, CANAVARLAR GELDİĞİNDE

İki kız çocuğu büyüten bir anneyim. Şimdi ikisi de kocaman oldular. Geçmişte yaşadıklarımızsa fotoğraf karelerinde kalan tatlı birer anı. Böyle yazınca eskiden fotoğraflar dijital değildi, kart çıktısı alırdık ya, ne güzelmiş. Fotoğraf karesiyle birlikte dondurulan o anın öncesini ve sonrasını da görülebiliyor, hayal edebiliyorsun. Şimdi binlerce kare çekip, onları Bulut'a yerleştiriyor, sonra da unutuveriyoruz. Konuyu dağıtmayı ne de çok seviyorum. Bugün çok sevdiğim bir kitaptan bahsedeceğim. NSS Renkahenk Kitap Kulübü seçkilerimizden biri olan GECE YARISI, CANAVARLAR GELDİĞİNDE kitabın adı. Kızlarımdan konu açmamım nedeni küçüğümün zamanında benzer sorunlar yaşamasıydı. Ben çocuklarımı büyütürken kitaplardan çok faydalandım. Mesela büyüğü küçük kardeşe hazırlarken bunu konu edinmiş kitaplar aldım okudum, karanlık korkusu için ayrı, kabuslar için ayrı, hayvan sevgisi için ayrı öyküler okudum. Gece Yarısı, Canavarlar Geldiğinde'nin sayfalarını çevirirken keşke o zamanlar bu kitap basılmış olsaydı. İşim daha da kolaylaşırdı diye düşündüm. Neden mi? Konusundan başlayarak anlatayım...

Kitabın kahramanı Leo annesi, babası, ablası ve daha bebek olan küçük kardeşiyle yeni evlerine taşınıyor. Bu ev tam da anne babasının hayal ettikleri yer. Aslında çocuklar için de güzel çünkü büyük ve herkesin kendine ait bir odası var. Ama bu Leo'yu çok mutlu etmiyor çünkü o eski evlerini ve orada ablasıyla aynı odayı paylaşmayı seviyor. Şimdi çatı katında kocaman odasında tek başına uyumak zorunda. Aslında pek de tek başına sayılmaz, gece boyunca gördüğü kabuslar da onunla oluyor.

Leo ablası ve annesi gibi çabuk sosyalleşen bir çocuk değil. Eski okul arkadaşlarını özlüyor. Üstelik gece boyu gördüğü kabuslar yüzünden dikkati sürekli dağınık olduğu için yeni okula uyum sağlamakta zorlanıyor. Ama öte yandan şanslı bir çocuk çünkü ailesi sorunuyla dalga geçmiyor, küçümsemiyor ve onu dinliyorlar. Bir gün annesi, ablası ve küçük kardeşiyle birlikte kütüphaneye gidiyorlar. Bu kabusları tek yaşayan Leo olamaz ya, başkalarının bu işe nasıl çözümler bulduğunu öğrenmek için kitap araştırıyorlar. Orada karşılarına ilginç bir kitap geçiyor. Günümüzden çok önceleri başka bir diyarda yaşayan Aki isimli bir çocuğun hikayesi bu. Ancak tıpa tıp bizim Leo'nun yaşadıklarını yaşıyor. O da kabuslarla boğuşuyor. İşte bu noktadan sonra okuduğumuz hikaye paralel kurguyla devam ediyor. Bir Aki'nin gece gördüklerini bir Leo'nun kabuslarını okuyoruz. Aki'nin kabilesindeki bilge kişi ve büyükannesi bazı önerilerde bulunuyor. Bu önerileri uygulan iki çocuk da çözüme ulaşıyor.

Bu kitap iki yazar tarafından tasarlanmış. Victor Spoormaker kabuslar üzerine doktora yapmış ve uyku sorunları konusunda birçok kitap kaleme almış. Bouwien Jansen ise editörlük ve yazarlık yapıyor. En az onlar kadar etkili olan bir diğer unsur çizimler. Alette Straathof'un yaptığı çizimler kabusları çok güzel yansıtıyor. Klasik çizgilerde değil kendine özgü bir anlatımı var. Kitap boyunca anlatılan kabuslar büyük bir ihtimalle çocuklarla yapılan terapi toplantılarında elde verilerden oluşturulmuş. Zaman zaman acaba bunu bir çocuk okusa daha çok korkar mı diye düşündüğüm oldu. Ancak yine de kontrollü olarak belki ilk başlarda birlikte okuyarak ve üzerinde sohbet edilerek çocukla okunabilir.

Gece Yarısı, Canavarlar Geldiğinde kabuslarla mücadele için yazılmış gibi gelse de alsında altında birçok tema işlenmiş. Öncelikle büyüme ve değişim teması çok güçlü bir şekilde işleniyor. Aki'nin annesi ona büyümeyle ilgili bir hikaye anlatıyor. Bebek şempanzelerin totolarındaki küçük beyaz lekenin büyüyünce kaybolduğuna dair. Bu beyaz leke güçlü bir metafor. Aynı şekilde Leo da büyüyor. Aslında belki de temelinde direndiği şey bu. Büyümek bir değişimi beraberinde getiriyor. Bu bir anlamda tek başına mücadele etmek, sorumluluk almak demek. Bunun dışında kitapta arkadaşlık ilişkileri, herkesin farklı bir korkusunun olabileceği, her insanın aynı sosyal özelliklere sahip olmadığı, pozitif iletişimin önemi gibi pek çok iletiyle karşılaşıyorsunuz.

Tüm bu güzelliklerine rağmen kitabın hararetle eleştirildiğimiz bir yönü var: SONUNDAKİ EK. Evet bu kitap bir çocuğa hitaben yazılmış ancak sonunda AİLELER İÇİN SONSÖZ bölümü bulunuyor. Bu bölüm kitabın özellikle tasarlandığı, nasıl okunması gerektiği, uyku sorununa dair teknik detayları içeriyor ve hemen kitabı bir META'ya dönüştürüyor. Bazı arkadaşlarım çocuğu okumasın diye bu bölümü kopardığını söyledi. Belki yazarların dosyasının ısrarlı bir parçasıydı bu bölüm ama Can Yayınları'nın bu bölümü kitaba koymak yerine en azından aileler için bir not eşliğinde dijital ortama taşımaları mümkün olabilirdi. Sanırım bu konuda ilk eleştiriyi getiren ben olmayacağım.

Son olarak kurgunun başarısından bahsetmek istiyorum. Tanrı anlatı ve geniş zaman kullanılarak bir anlatı dili oluşturulmuş. Ben bunu akıcı buldum. Bununla birlikte kurgu içinde kurgu, masal içinde masal meselesi çok iyi çözülmüş. Hiç sıkmadan kolayca akıyor. Geçişlerde zorlanmıyorsunuz. Yukarıda belirttiğim not dışında severek okuduğum bir kitap oldu.

İyi okumalar,

KÜNYE:

KİTAP ADI: GECE YARISI, CANAVARLAR GELDİĞİNDE

YAZAR: VİCTOR SPOORMAKER, BOUWEİN JANSEN

RESİMLEYEN: ALETTE STRAATHOF

YAYINEVİ: CAN ÇOCUK

SAYFA SAYISI: 175

YAYIM YILI: 1.BASKI TEMMUZ 2021