KAZKAFANIN KİTABI

Zeynep evlendi. Kızım eşiyle evini tuttuklarında evlerini görmek ve İzmir'deki kitap fuarına katılmak için oradaydım. Dört beş güne bir çok iş sığdırmıştık. Arkadaşlarla buluşma da bunlara eklendi. Konak'ta bir araya gelince ben Yerdeniz Kitapçısı'na da uğramak istediğimi söyledim. İşin ilginç yanı damadımın şimdi Amerika'da yaşayan abisi Yerdeniz Kitapçısı'nın müdavimi imiş. Ben de Nuray (Önoğlu) hanımla tanışmak istiyordum. Arkadaşlarım Yerdeniz Kitapçısı ismini duyunca, "Biz de" dediler ve gittik. Maalesef Nuray hanımı İstanbul'da olduğu için bulamadık, eşiyle tanıştık. Ve Yiyun Li'nin İş Bankası Kültür Yayınları'ndan yeni çıkan Kazkafanın Kitabı romanını aldık. Çevirisi Nuray Önoğlu yapmıştı. İşte bu güzel romanla yolum böyle kesişti.

Bu aralar kitap kulübümüzün seçkisi dışında yeni kitap almıyorum arkadaşlar. Neden mi? Okunacaklar rafını boşaltmak istiyorum. Ve başarabilirsem Temmuz'da Selim İleri'den bir grup seçki okumak istiyorum. Sonrasında zaten hemen Eylül gelecek ve bizim okuma grubumuz başlayacak. Harika kitaplar okuyacağız

Gelelim Kazkafanın Kitabı'na. Öncelikle yazarı Yiyun Li'ye Pen Falkuner Ödülü'nü kazandırmış. Amerika'nın en prestijli edebiyat ödülü olduğu söyleniyor. Yiyun Li'nin kariyeri de çok parlak. Farklı bir çok ödülünün sahibi. Bunun yanı sıra yazar Princeton Üniversite'nde yazarlık dersleri veriyormuş. İşte tüm bunlar çok başarılı bir metin ortaya koymasına vesile olmuşlar. Elbette çevirisi de bir o kadar başarılı.

Kazkafanın Kitabı İkinci Dünya Savaşı'nın hemen ardından Fransa kırsalında geçiyor. Orta okul çağlarında iki küçük kızın değişik dostluklarının yolculuğuna şahit oluyoruz. Arka planda savaş sonrası Fransa'sının açlık ve sefalet ortamı var. Anlatıcımız olan kızının artık bir yetişkin kadın olduğu evlenip Amerika'ya yerleştiği yerden romanı okumaya başlıyoruz. Garip bir kadın. Kocasının ailesi tarafından Fransız gelin olarak nitelendirilen, çocuk sahibi olmaktansa kazlarına bakmayı seçen biri. Bir gün arası çok da iyi olmadığını anladığımız annesinden bir haber alıyor. Fabienne'nin doğum yaparken tıpkı ablası gibi öldüğünü öğreniyor. Sonrasında hikâye geçmişe dönerek yeniden kurulmaya başlanıyor. Yine aynı anlatıcı bu kez çocuk sesiyle anılarını anlatıyor.

Kurgu harika. Biri daha baskın bir karakter diğeri ona tutkuyla bağlı olan iki kızın dostluğu ve ilginç yaratıcı yolculukları romanın ana konusunu oluşturuyor. Burada neler olduğunu söylemeyeceğim çünkü bana göre önemli bir sürpriz barındırıyor. Çaresizliklerinden beslenerek iki küçük kızdan hiç beklenmeyecek bir yaratımsal sürece giriyorlar. Sonrası ise doğal yaşamın akışı diyebileceğimiz bir şekilde akıyor.

Yazar bölümleri kısa tutarak okuyucuyu hem dinamik tutuyor hem de bir sonraki bölümü okuma heyecanını veriyor. Bu romanda da altını çizdiğim çok satır oldu:

Bazen insanların filancanın iyi yaşadığını, falancanın sıkı bir hayatı olduğunu söylediğini duyarsanız. Bunu söylerken kilit noktayı unutuyorlar. Her türlü deneyim deneyimdir, her hayat bir hayattır. Manastırda geçen bir gün, savaş alanında geçen bir gün kadar dramatik ve ölümcül olabilir. syf.75

Çocuklukta birlikte vakit geçirmek çocuklara zorla yaptırılan bir şeydir. Ebeveynleri hafta sonu birlikte bir içki içmeyi seven iki oyun arkadaşı; okulda yan yana oturmaları söylenmiş bir kız ve bir oğlan; aileleri yazın bitişik yazlıklar kiralayan çocuklar. Çocukluk arkadaşlığı, aynı coğrafi ve zamansal önkoşulları sağlaması gerekmesine rağmen, daha seyrek rastlanan bir şeydir: Bir çocuk, bir başka çocukla bağ kurmak peşinde değildir. Bilmeye ve anlamaya meydan okuyan o bağ ya vardır ya da yoktur; bir kez bağ kurulduğunda, ortam değişinceye kadar hiç bir çocuk o bağı nasıl kopartacağını bilemez. syf. 97

Yiyun Li kesinlikle takip listeme takılan yazarlardan biri oldu. Okudukça beni şaşırtan, farklı metinler okuma ihtiyacını daha çok hissediyorum. Siz de benim gibiyseniz bu romanı kesin okuyun derim.

KİTAP TANITIM

KİTABIN ADI: KAZKAFANIN KİTABI

YAZARI: YİYUN Lİ

ÇEVİRİ: NURAY ÖNOĞLU

YAYINEVİ: TÜRKİYE İŞ BANKASI KÜLTÜR

SAYFA SAYISI: 311