DEPREMİ ÖNCEDEN BİLMEK

Deprem doğal afetlerin en acımasızı. Depremi önceden bilmek mümkün mü?  17 Ağustos depremini kucağında henüz beş aylık olan bebeği ile yaşamış biri olarak hep bu soruyu sordum durdum. Biz şanslıydık. İstanbul'da yaşadığımız semt zemin bakımından en güvenli yerlerden biriydi ama o gece kanepe uyuyakalan eşimin uyanmaya çalışırken "Bu trenin bizim evimizde ne işi var" diyerek rüya ile gerçek arasına sıkışıp kalmış olan his durumu hafızamdan hiç silinmiyor. Tabii günlerce hatta aylarca süren artçı sarsıntılar, ölüm ve kayıp haberlerinin yaşattığı travma korkunçtu. Peki teknolojinin hızla ilerlediği günümüzde depremi önceden tahmin etmek ve hazırlıklı olmak mümkün değil mi? Şu gerçeği kabul etmeliyiz, dünya yaşıyor ve yaşadığı için de yaşlanıyor. Üzerindeki yükü - belki çok imgesel olacak - taşıyamayacak durumda. İtiraf etmeliyiz ki biz dünya konusunda oturduğu yeri pisleyen bir hayvandan öte bir şey değiliz. Bunu hareket anlamında söylemiyorum gerçek anlamda bilinçsiz olduğumuzu düşünüyorum. Nükleer denemeler, aşırı yoğunlaşan nüfus, plansız yapılanlama, yer altı kaynaklarının elde edilmesinde kullanılan yöntemler vs. Ancak yine de söz konusunu hayat olduğu zaman insanın en azından bir dakikalığına da gelecek felakete karşı hazırlanma şansı olmalı diye umut ediyorum.

Hafta sonu gazete yayınlanan Meksika depremi haberinde beklediğim gelişmeye dair bir şeyler vardı. Başlık MEKSİKA'DA SİSMİK ALARM DEVREYE GİRDİ şeklinde verilmişti. Beş ay önce Meksika'da meydana gelen ve 369 kişinin yaşamını yitirdiği depremin ardından geçtiğimiz hafta yeniden olan 7.2'lik depremden tam 72 saniye önce sismik alarmın devreye girdiği ve bölge halkının yıkım öncesinde sokağa çıkmak için yeterli zamanın olduğunu öğrendim. Hayat kurtarmak için bir dakikadan biraz fazla bir zaman.

  Çok az gibi görünse de özellikle deprem hareketlerinin yoğun olarak yaşandığı bir bölgede yaşıyorsanız ve otuz saniye bile yaşam kurtarmak için yeterli olabilir.  Çok kötü bir hatırlama olacak ama bu ikinci dünya savaşı yıllarını anlatan filmlerde hava saldırıları öncesindeki uyarılara benziyor. Orada kaçıp sığınaklara saklanmak için benzer kısa zamanlara ihtiyaç varken, günümüzde de depremden korunmak için boş güvenli alanlara çıkmak için sismik alarmlar devreye giriyor.