HAYALPEREST

Pablo Neruda denilince aklıma hep POSTACI (Il Postino) filmi gelir. Yıl 1996. Şaka gibi ama aradan tam 26 yıl geçmiş. Metafor ne demek o filmden öğrenmiştim. Pablo Neruda aşık olan ama sevdiği kadına duygularını dile getiremeyen Postacı'ya duygularını nasıl metaforik kelimelere dönüştüreceğini öğretiyordu. Bu arada aslında bulunduğu yerde saklanmak zorunda olduğunu, ülkede bir mücadelenin devam ettiğini görüyorduk. Halk onu çok seviyordu. Kelimelerin gücü bu işte demiştim.

Pam Munoz Ryan görünüşte çocuklar için ama bana aslında benim için bu kitabı yazmış: "Okuruma,

Bu kitap senin için.

Ruh ve yıldız arasındaki

O sonsuz boşlukta gezin.

Seni orada bekliyorum." demiş.

Peter Sis'in harika desenleriyle de hayal gücünü özgür bırakan bir anlatı ortaya çıkmış. Ben duygularımı nasıl anlatsam ki... bu kitabı kucağıma alıp onunla uyumak istiyorum. Kimselere de ödünç veremem. (Bu arada ben kitap paylaşmayı seven biriyimdir) İthaki'nin baskısının da hakkını vermeliyim. Renkli font kullanımını çok sevdim. Tertemiz bir baskı.

Gelelim ne anlattığına... Küçük Neftali Reyes'in evine, ruh dünyasına konuk oluyoruz. Küçük Neftali abisi Rodolfo kız kardeşi Laurita babası ve bakıcıları Mamadre ile birlikte yaşıyor. Annesi öğretmenmiş ama genç yaşta ölmüş. Babasının sözlerinden onun da tıpkı Neftali gibi hayal gücünün güçlü olduğunu öğreniyoruz. Babası bir makinist. Kasabada değer verilen biri. Katı kuralları olan bir baba. Çocuklarının zaman kaybetmek yerine geleceklerinde onları iyi bir konuma getirecek işler yapmalarını istiyor hatta mesleklerini seçmiş bile. Bu konuda onları üzmesi gerekse bile çekinmiyor. Yaşadıkları ülkede özellikleri bulundukları şehirde yerli halkla Neftali'nin kendi halkı arasında sıkıntı var. Onlar gelişim isterken yerli halk topraklarına bağlı yaşamak istiyorlar. Ancak yeni gelenler onları göçe zorluyor. İşte bu noktada Neftali'nin dayısını tanıyoruz. O bir gazeteci ve bu yapılanın haksızlık olduğunu düşünüyor. Gazetesinde bu konuda yazılar yayımlıyor.

Şimdi diyeceksiniz ki buraya kadar anlatılan konular nasıl bir çocuk romanı konusu olabilir? Öncelikle Neftali Reyes Pablo Neruda'nın ta kendisi. Tam adı şöyleymiş: Ricardo Eliezer Neftalí Reyes Basoalto Bu biyografik bir roman. Şairin yaşam hikayesinden yola çıkarak yazar Pam Munoz Ryan kurgusal bir roman yazmış. Temelinde de baskı altında yaşayan zayıf bir çocuğun büyüme öyküsünü okuyoruz. Anlatı dili olarak tanrı anlatıcı seçilmiş. Bu da tüm olanları bizim de görmemize fırsat veriyor. Çocukların ilgisini çekecek bir takım kelime oyunları, söylenceler ile süslenmiş. Örneğin yatağında uzanmış bir çocuğun gözünden yağmurun sesi gibi. Ayrıca okurken arada durup düşünebileceğiniz üstünde etkinlikler yapacağınız bölümler var: "Bir dakikanın rengi nedir? Bir ayın? Bir yılın?" diye soruyar syf. 75'te dış ses. Hadi birlikte düşünelim. Ben mavi diyorum. Açık mavi, koyu mavi, lacivert. Sizce?

Neftali roman boyunca çeşitli olaylar yaşayarak büyürken bir yandan da kendi kişiliğini buluyor. Karşısında katı bir duvar gibi duran babasını bile anlamaya çalışıyor. Kimseyi yargılamıyor. Karşısında olanlar kadar yanında olanlar da var elbet. Sürekli sessizce de olsa ona anne sıcaklığı veren Mamadre'si, babasının zoruyla ticarete yönelen abisi Rodolfo kardeşinin özgürce istediğini yapabilmesi için destek oluyor. Kız kardeşi ise sırdaşı. dayısı onun büyük yeteneğini gören ve destekleyen ilk kişi.

UTANGAÇLIK

Ben kendim, var olduğumu güç bela bildim,

Var olabileceğimi ve var olmaya devam edeceğimi.

Bundan korktum, hayatın kendisinden.

Görülmek istemedim,

Varlığım bilinsin istemedim.

Soluklaştım, zayıfladım, dalgınlaştım.

Konuşmak istemedim,

kimse sesimi tanımasın diye,

görmek istemedim,

kimse beni görmesin diye.

Duvarlara yaslanarak yürüdüm sessizce ilerleyen gölge gibi...

PABLO NERUDA

Velhasıl kelam bu kitabın ortaya çıkmış olması çok güzel. Alalı çok olmuştu. Okumak için bu kadar geciktiğime hayıflanıyorum ama yine de hiç bir şey için geç değildir. Bu romanı çocuklarınız için değil kendiniz için alın derim. Güzel bir şey okumak istediklerinde de önlerine koyuverin. Üzerinde uzun uzun sohbet edeceğiniz bir kitap.

Keyifli okumalar dilerim.

KÜNYE:

KİTABIN ADI: HAYALPEREST

YAZARI: PAM MUNOZ RYAN

DESENLER: PETER SİS

YAYINEVİ: İTHAKİ ÇOCUK

YAYIM TARİHİ: 1. BASKI HAZİRAN 2020

SAYFA SAYISI:374